Odsłanianie majestatu Dawida Michała Anioła

Dawid Michała Anioła jest czymś więcej niż tylko arcydziełem renesansowej rzeźby; jest symbolem artystycznego geniuszu, politycznego buntu i trwałego ducha Florencji. Ten kultowy posąg o wysokości 17 stóp urzeka publiczność od ponad pięciu wieków. W tym wpisie na blogu poznamy bogatą historię Dawida, zagłębimy się w jego powstanie i odkryjemy kilka mniej znanych faktów na temat tego monumentalnego dzieła sztuki.

Geneza Dawida: opowieść o trzech rzeźbiarzach

Historia Dawida Michała Anioła zaczyna się na długo przed tym, jak artysta położył swoje dłuto na marmurze. W 1464 roku nadzorcy biura robót katedry we Florencji, znanego jako Operai del Duomo, zlecili rzeźbiarzowi Agostino di Duccio stworzenie serii dwunastu dużych postaci ze Starego Testamentu na przypory katedry. Agostino rozpoczął pracę nad masywnym blokiem marmuru przeznaczonym na posąg Dawida, ale poczynił niewielkie postępy poza zgrubnym zarysowaniem nóg i tułowia. Po odejściu Agostino z projektu, inny rzeźbiarz, Antonio Rossellino, został zakontraktowany w 1476 roku, ale również nie udało mu się posunąć prac do przodu. Kolosalny marmurowy blok pozostawał zaniedbany przez ponad dwie dekady, wystawiony na działanie żywiołów i zyskując przydomek "Olbrzym". W 1501 roku Operai poszukiwał mistrza rzeźbiarskiego, który w końcu doprowadziłby projekt do skutku. 26-letni Michał Anioł Buonarroti przekonał ich, że jest artystą odpowiednim do tego zadania. 16 sierpnia 1501 roku otrzymał oficjalne zlecenie na ukończenie posągu, co zajęło mu ponad dwa lata intensywnej pracy.

Wizja Michała Anioła: Nowy Dawid

W przeciwieństwie do poprzednich przedstawień Dawida, które często ukazywały go zwycięskiego po zabiciu Goliata, Michał Anioł zdecydował się uchwycić moment przed bitwą - spięty, kontemplujący Dawid oceniający swojego potężnego przeciwnika. Ten portret nie tylko pokazuje fizyczną siłę Dawida, ale także jego wewnętrzną determinację i odwagę, ucieleśniając ducha samej Florencji - odpornego i przeciwstawiającego się przytłaczającym przeciwnościom.

Techniczny wyczyn: Uwolnienie Davida z marmuru

Michał Anioł wierzył, że każdy blok marmuru zawiera w sobie posąg i że zadaniem rzeźbiarza jest go odkryć. Z tą filozofią podszedł do zaniedbanego marmurowego bloku, umiejętnie pracując nad wyeliminowaniem niedoskonałości i wcześniejszych szorstkich prób innych rzeźbiarzy. Jego skrupulatna technika polegała na dłutowaniu od przodu do tyłu, stopniowo uwalniając postać z marmurowego więzienia. Rezultatem było realistyczne odwzorowanie ludzkiej postaci, ze skomplikowanymi szczegółami, od napięcia mięśni Dawida po determinację w jego spojrzeniu.

Więcej informacji można znaleźć na oficjalnej stronie Accademia Gallery.

Podróż Davida: Od warsztatu do Piazza

Po ukończeniu w 1504 roku, planowane umieszczenie posągu na szczycie katedry we Florencji zostało ponownie rozważone ze względu na jego ogromną wagę i znaczenie artystyczne. Zamiast tego komitet, w skład którego wchodzili Leonardo da Vinci i Sandro Botticelli, zdecydował się umieścić Dawida przy wejściu do Palazzo della Signoria (obecnie Palazzo Vecchio), siedziby władz miejskich Florencji. Przeniesienie 6-tonowego posągu było monumentalnym zadaniem, które zajęło cztery dni i wymagało złożonego systemu lin, kół pasowych i siły roboczej. Umieszczony w politycznym sercu Florencji, Dawid stał się symbolem oporu Republiki przeciwko tyranii.

Próby i trudności: Odszkodowania i rekompensaty

Na przestrzeni wieków Dawid stawiał czoła różnym wyzwaniom. W 1512 roku piorun uderzył w jego podstawę, powodując obawy o stabilność posągu. Podczas przewrotu politycznego w 1527 r. uczestnicy zamieszek uszkodzili posąg, łamiąc jego lewe ramię na trzy części. Fragmenty te zostały później odzyskane i odrestaurowane. W 1813 roku środkowy palec prawej ręki został uszkodzony, a następnie naprawiony. Kontrowersyjna renowacja w 1843 r. polegała na czyszczeniu marmuru kwasem, który, choć miał na celu usunięcie brudu z powierzchni, niestety spowodował trwałe uszkodzenie powierzchni posągu.

Nowy dom: Galleria dell'Accademia

Aby chronić arcydzieło przed szkodliwym wpływem środowiska, w 1872 roku postanowiono przenieść Davida do wnętrza. Specjalnie zaprojektowana galeria, Tribuna, została zbudowana w Galleria dell'Accademia, aby pomieścić posąg. Przenosiny w 1873 roku były publicznym spektaklem, a tłumy gromadziły się, aby być świadkami monumentalnego ruchu. W 1882 roku posąg został odsłonięty w nowym domu, gdzie nadal przyciąga miliony odwiedzających rocznie. Replika stoi teraz w oryginalnym miejscu na zewnątrz na Piazza della Signoria, pozwalając publiczności docenić posąg w jego historycznym kontekście bez narażania oryginału na działanie czynników atmosferycznych.

Ciekawostki na temat Dawida Michała Anioła

• Ukryte szczegóły: Prawa ręka Dawida jest nieproporcjonalnie duża, co uważa się za celowy wybór Michała Anioła, aby podkreślić siłę fizyczną Dawida i być może symbolizować "rękę Boga".
• Deklaracja polityczna: Umieszczenie posągu na zewnątrz Palazzo Vecchio było symboliczne, reprezentując obronę swobód obywatelskich uosabianych przez Republikę Florencką, zwłaszcza w obliczu potężnych rywalizujących państw i wpływów rodziny Medici.
• Artystyczna rywalizacja: Podczas jego odsłonięcia niektórzy rywalizujący artyści podobno rzucali kamieniami w posąg, prawdopodobnie z zazdrości lub niezgody na jego umieszczenie.
• Współczesne wyzwania: W ostatnich latach obawy związane z wibracjami spowodowanymi ruchem pieszym i czynnikami środowiskowymi doprowadziły do dyskusji na temat dalszych środków ochronnych w celu zachowania posągu dla przyszłych pokoleń.